Często w ogłoszeniach o pracę możemy znaleźć listę zadań, które zatrudniony prawnik będzie musiał wykonywać. Najczęściej powtarzającymi się zadaniami są: doradztwo prawne, przygotowywanie umów i innych dokumentów, przygotowywanie oraz opiniowanie wewnętrznych procedur, reprezentowanie firmy przed sądem, itp. W wymaganiach natomiast znajdujemy przede wszystkim informacje dotyczące wykształcenia, wymaganego doświadczenia zawodowego, znajomości języków obcych, a także cechy, które idealny kandydat powinien posiadać: komunikatywność, umiejętności interpersonalne, umiejętność radzenia sobie w warunkach stresujących, pod presją czasu. Od pewnego czasu prawnik to nie tylko osoba, która zna i stosuje przepisy prawa (i wystarczy, że się na danym prawie zna). Standardem stało się posiadanie odpowiednich umiejętności miękkich.
Jakie zatem kompetencje powinien posiadać współczesny prawnik? Na to pytanie najlepszą odpowiedź uzyskamy, gdy zapytamy o to biznes, czyli klientów zewnętrznych (firmy obsługiwane przez kancelarie), bądź klientów wewnętrznych (osoby /działy w firmie, które korzystają z pomocy jedno- lub wieloosobowego działu prawnego). Biznes odpowiada, iż oczekuje:
- Zrozumienia biznesu (Prawnik to nie osoba, która blokuje biznes np. mówiąc, że ta umowa jest niezgodna z prawem i jej nie podpiszemy. Prawnik to osoba, która podpowiada rozwiązania nie hamujące rozwoju firmy a jednocześnie zgodne z obowiązującym prawem. Prawnik też powinien mieć wiedzę na temat funkcjonowania rynku, danej branży dlatego tak ważne jest czasami doświadczenie w ścisłej branży).
- Zrozumiałego języka (Język powinien być prosty, bezpośredni, jasny, zrozumiały, dostosowany do odbiorców. Prawnicy wiele razy używają żargonu prawniczego. To rodzi wiele nieporozumień. Osoby, z którymi współpracują prawnicy w wielu przypadkach nie posiadają wykształcenia prawniczego i niekoniecznie muszą rozumieć „prawniczy żargon”, czy uproszczenia).
- Podawanie konkretnych rozwiązań (Od prawnika oczekuje się konkretnego rozwiązania danego problemu, jakieś propozycji, pokazania „prawnych” plusów i minusów danego rozwiązania – w ten sposób łatwiej szacować ryzyko danego rozwiązania)
- Możliwości konsultacji „na bieżąco” (Obecny rynek jest bardzo dynamiczny, decyzje zapadają dosyć szybko i na nie także trzeba odpowiednio reagować. Biznes chce konsultować swoje decyzje z prawnikami po to, żeby ograniczać ryzyko, przewidywać je. Współpracownicy w wielu przypadkach oczekują natychmiastowej porady, zdarza się, iż ktoś potrzebuje rozwiązania problemu przez telefon np. podczas zwolnienia pracownika).
- Dostępności / Udziału w spotkaniach (Udział prawnika w niektórych spotkaniach biznesowych jest, cytując klasykę – „oczywistą oczywistością”. Prawnik podczas spotkania od razu może zwracać uwagę na potencjalne problemy i ich konsekwencje, omawiać je na bieżąco z drugą stroną. Zdecydowanie takie działanie skraca czas przygotowania przedsięwzięcia lub realizacji jego kolejnego etapu. Prawnik taki musi mieć wysoko rozwinięte umiejętności interpersonalne.)
- Szybkości i terminowości (Niezwykle ważne jest szybkie działanie i dotrzymywanie terminów.)
Na tej podstawie właśnie możemy wyłonić kompetencje prawników i tym samym odpowiedzieć sobie na pytanie: Jakie kompetencje powinien posiadać współczesny prawnik?
Kompetencje to osobiste dyspozycje w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw. Przejawiają się one w zachowaniach i pozwalają realizować zadania na wymaganym poziomie. Do najczęściej spotykanych kompetencji w zawodzie prawnika, które wynikają już z oczekiwań biznesu względem prawnika/działu prawnego, zaliczyć można:
- zarządzanie relacjami z klientami wewnętrznymi i zewnętrznymi (do tej grupy możemy zaliczyć takie składowe umiejętności jak: komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja, zorientowanie na klienta, umiejętność wywierania wpływu i przekonywania, umiejętność budowania relacji i współpracy, umiejętności negocjowania);
- praca w zespole;
- osiąganie rezultatów (rozumiane jako przedsiębiorczość, zorientowanie na wyniki, inicjatywa, kreatywność, zdecydowanie, dokładność);
- umiejętności analityczne;
- umiejętność zarządzania ludźmi w przypadku stanowisk managerskich (np. wyznaczanie celów, budowanie i zarządzanie zespołem, motywowanie, delegowanie obowiązków, zarządzanie zmianą, rozwijanie podwładnych, wspieranie pracy, zarządzanie wynikami);
- rozwój własny (np. elastyczność, radzenie sobie ze stresem, asertywność).
Prawnik obecnie to:
- i DORADCA biznesowy
- i STRAŻNIK zasad i reguł
- i KREATOR pomysłów/rozwiązań zgodnych z oczekiwaniami biznesu i literą prawa
- i PREZENTER/ REPREZENTANT firmy
- i EKSPERT prawny – bardzo dobrze wyedukowany, z doświadczeniem i znajomością języków obcych.
Niezwykle istotną i trudną kwestią jest też fakt, iż będąc tak blisko biznesu i z biznesem musimy zachować bezstronność i jako eksperci czuwać nad tym, aby wszelkie nasze decyzje i rozwiązania – nawet te najbardziej kreatywne – były zgodne z literą prawa. Za każdym razem musimy być świadomi konsekwencji podejmowanych przez nas decyzji. To oczywiście wynika i z naszej etyki działania i „przyjdzie” wraz z doświadczeniem J. Najważniejsze to być świadomym na wczesnym etapie kariery czego możemy się spodziewać i co jest od nas oczekiwane. Część umiejętności posiadamy jako wrodzone, część możemy rozwinąć lub nabyć dzięki np. warsztatom, szkoleniom, treningom. Dużo zależy od nas: kim chcemy być, co chcemy osiągnąć i jak starannie będziemy do tego dążyć.
Z życzeniami bycia Prawnikiem – doradcą biznesowym, strażnikiem, kreatorem, prezenterem i ekspertem prawnym poszukiwanym na rynku pracy!
Ewelina Skocz
http://bcslegal.pl
